_edited.png)
Bu yazıda, muris muvazaası olarak kabul edilmeyen durumları ve mirasçıların başvurabileceği alternatif hukuki yolları detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
1. Tescilsiz Mallarda Muris Muvazaası
A. Tapusuz Taşınmazlar
Tapusuz taşınmazlarda muris muvazaası iddiası ile dava açılması mümkün değildir. Bu tür taşınmazlarda mülkiyet, zilyetliğin devri ile el değiştirir. Miras bırakanın sağlığında tapusuz bir taşınmazı devretmesi durumunda, diğer mirasçılar tarafından muvazaa iddiasına dayalı bir iptal davası açılamaz. Bu durum, özellikle kırsal kesimlerde henüz tapuya bağlanmamış arazilerin devrinde önemli bir hukuki boşluk oluşturmaktadır. Mirasçılar, tenkis davası veya sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanarak hak arayabilirler.
B. Menkul Mallar
Menkul mallarda mülkiyetin geçişi, zilyetliğin devri yani malın teslimi ile gerçekleşir. Resmi bir tescil işlemi olmadığı için muris muvazaası davaları dinlenmez. Örneğin, miras bırakanın altın, mücevher, para veya değerli eşyaları devretmesi durumunda, diğer mirasçılar bu işleme karşı muris muvazaası davası açamazlar. Bu tür devirler, kanunen geçerli kabul edilir.
2. Üçüncü Kişilerden Yapılan Doğrudan Devirler
A. Tapuda Görünmeyen İşlemler
Miras bırakanın üçüncü kişilerden satın aldığı ve doğrudan bir başkasının üzerine yaptığı tescillerde muris muvazaası davası açılamaz. Bu durumda tapuda satıcı ile alıcı arasında doğrudan bir işlem görünür ve miras bırakan tapuda taraf olarak yer almaz. Örneğin, miras bırakan bir emlakçıdan satın aldığı evi tapuda doğrudan mirasçısı adına tescil ettirdiğinde, diğer mirasçılar muvazaa iddiasında bulunamazlar.
3. Tescile Tabi Olmayan Mallar
A. Para ve Kıymetli Evrak
Para ve kıymetli evrak gibi tescile tabi olmayan malların devri, zilyetliğin nakli ile gerçekleşir. Muris muvazaası davası açılabilmesi için gerekli olan tescil şartı bu mallarda bulunmadığından, miras bırakanın sağlığında yaptığı para ve kıymetli evrak devirlerine karşı muvazaa iddiasında bulunulamaz. Örneğin, miras bırakan bankadaki parasını çekerek bir mirasçısına verdiğinde, diğer mirasçılar bu işleme karşı muris muvazaası davası açamazlar.
B. Ev Eşyaları ve Diğer Menkul Mallar
Ev eşyaları, beyaz eşya, mobilya ve benzeri menkul malların mülkiyeti, teslim ile el değiştirir. Bu tür mallarda muris muvazaası iddiasında bulunulamamasının temel nedeni, mülkiyetin tescile tabi olmaması ve zilyetliğin devri ile geçmesidir. Örneğin, miras bırakan sağlığında evindeki antika mobilyaları, değerli tabloları veya koleksiyon parçalarını bir mirasçısına devrettiğinde, bu devir işlemi kanunen geçerli kabul edilir.
4. Alternatif Hukuki Yollar
Tenkis Davaları
Tenkis davası, özellikle saklı paylı mirasçıların başvurabileceği önemli bir alternatif yoldur. Muris muvazaası iddiasının dinlenemeyeceği hallerde, saklı payın ihlal edildiği gerekçesiyle tenkis davası açılabilir. Bu dava türünde mirasçılar, miras bırakanın sağlığında yaptığı karşılıksız kazandırmaların saklı paylarını ihlal eden kısmının tenkisini talep edebilirler. Tenkis davası, ölümden itibaren bir yıl ve her halde on yıllık süre içinde açılmalıdır.
Uzman Arabulucu
İnegöl Avukat Doğan Can DOĞAN
Randevu: 0553 343 64 91
Comments