_edited.png)
Kıdem tazminatı adı üstünde işçinin kıdemiyle ilgili tazminattır. Kıdemden kastedilen ise işçinin o işyerindeki çalışması süresidir. Kıdem tazminatının kanunda düzenlenmesinin 3 sebebi vardır. İşçi çalışmasının karşılığı dışında işyerine değer katmıştır, yıpranmıştır ve işten çıkınca hemen iş bulması çoğunlukla mümkün olmaz. Bu sebeplerle kıdem tazminatı kanunda düzenlenmiştir.
İşçi, aynı işyerinde 1 yılı doldurmuşsa haklı sebeple işten ayrıldığında ya da işveren tarafından haklı sebep olmadan işten çıkarıldığında kıdem tazminatına hak kazanır. Kıdem tazminatı her çalışma yılına karşılık işçinin 30 günlük brüt ücreti kadar bir tutar üzerinden hesaplanır.
İşçilerin çok küçük bir kısmı iş kanununa tabi değildir. Bu istisnai grup, kıdem tazminatı alamaz. Onun haricindekiler süre ve sebep şartına sahipse iş sözleşmesinin feshinden itibaren 5 yıl içerisinde tazminatını alabilir.
Kıdem tazminatı çalışana maddi güvence sağlarken işverene ise çalışan sirkülasyonun önüne geçme imkanı sağlar. Kıdem tazminatını yakmak istemeyen işçi, işveren yanında çalışmaya devam eder.
Kıdem tazminatına esas sürenin hesaplanmasında işçinin fiili çalışma süresi göz önüne alınacaktır. İşçinin sigortalı olmaması, sigortasının geç yapılması veya ara ara sigortada giriş çıkış yapılıyor olması fiili çalışma süresi ispatlandığında önemsizdir, işçi gerçek çalışma süresi üzerinden kıdem tazminatını alır.
Kıdem Tazminatına Hak Kazanmanın Şartları Nelerdir?
Aynı işyerinde en az bir yıldır çalışıyor olmak gerekir. İlk şart, bu 1 yıllık süre şartıdır. Kıdem tazminatına hak kazanmanın diğer şartı ise işçinin işten ayrılmakta haklı olması veya işten çıkarılmışsa haklı bir neden olmadan işten çıkarılmasıdır.
İşçinin işten ayrılmakta haklı nedenleri şunlardır:
İşin, işçinin sağlığını ya da yaşayışını tehlikeye sokması.
İşveren ya da birlikte çalışmak zorunda olduğu başka bir işçinin taşıdığı bulaşıcı veya işiyle bağdaşmayan bir hastalığa yakalanması.
İşverenin, iş sözleşmesinin imzalanması sırasında işçiye işin nitelikleri ile ilgili yanlış bilgi vermesi.
İşçiye veya işçinin aile fertlerinden birine işveren tarafından hakaret edilmesi, onur kırıcı ithamlarda ya da cinsel tacizde bulunulması.
İşverenin, işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunması veya gözdağı vermesi
İşverenin, işçiden yasadışı bir iş yapmasını istemesi.
İşverenin, işçiye ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlemesi.
İşverenin, işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnad veya ithamlarda bulması.
İşçinin, başka bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından cinsel tacize uğradıktan sonra bu durumu işverene bildirmesine rağmen işverenin herhangi bir önlem almaması.
İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilip ödenmemesi.
İş yerinde bir haftadan daha uzun süre ile işin durmasına neden olacak bir durumun oluşması.
Kadın çalışanın, nikahtan sonra 1 yıl içerisinde evlilik sebebiyle işten ayrılması.
Erkek çalışanın askerlik görevini yerine getirmek için işten ayrılması.
Yaş hariç emeklilik şartlarının sağlanması.
Emekli olunması.
Malullük durumunun oluşması.
Yukarıda bahsedilen şartları sağlaması durumunda işçi kıdem tazminatına hak kazanacaktır.
Avukat Doğan Can DOĞAN
İNEGÖL
Σχόλια